Tác dụng của kỷ tử – vị thuốc được ưa dùng trong Đông y

Kỷ tử là dược liệu được dùng trong Đông y từ xa xưa. Tác dụng của kỷ tử chủ yếu dùng cho các bài thuốc an thần, ích khí, trừ phong, cường thịnh âm đạo và nhuận phế, …

Kỷ tử thuộc họ Cà, tên khoa học là Fructus Lycii và trong dân gian còn được gọi bằng câu khởi, khủ khởi, câu kỷ tử ninh hạ hay địa cốt tử,… Ở Việt Nam cây kỷ tử được trồng nhiều nhất ở các tỉnh miền núi như lào Cai, Lai Châu, Yên Bái.

Loài cây này mọc thẳng đứng, thân mềm và cao khoảng 50 – 150cm. Lá cây có hình dáng thuôn dài giống lưỡi mác, mọc so le nhau và không có cuống. Hoa của cây mọc ở dưới nách lá, đặc trưng bởi màu tím đỏ phớt.

Phần quả là bộ phận được sử dụng nhiều nhất để làm thuốc. Khi chín quả thường chuyển thành màu đỏ cam, đỏ tươi và vỏ ngoài nhăn nheo, hình dáng thon dài, nhỏ bé (kích thước từ 0,5 – 2cm), sờ vào có cảm giác mọng, mềm.

Thời điểm thu hoạch phù hợp nhất của quả kỷ tử là khoảng tháng 9 – 10 vì đây là lúc quả đã chín, hàm lượng giá trị dưỡng chất cao. Thu hái xong người ta thường đem kỷ tử vào bóng mát để phơi khô cho tới khi vỏ quả đã nhăn lại thì đem ra ngoài trời nắng to, phơi từ 4 – 5 ngày.

Thành phần quả Kỷ tử

Theo sổ tay lâm sàng trung dược, kỷ tử chứa khoảng 0.09% betaine (cũng được tìm thấy trong rau bina và củ cải đường), rất tốt cho da và tóc, cải thiện tình trạng nếp nhăn nên được nhiều chị em phụ nữ ưa chuộng.

Trong quyển Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam, kỷ tử chứa một hàm lượng lớn chất béo, protein và axit linoleic, …

Những chất dinh dưỡng của kỷ tử còn được khám phá chi tiết trong Nghiên cứu của Triệu Hủ Huấn và Từ Quốc Quân (Trung Quốc) đó là: mỗi 100g kỷ tử, ta sẽ bắt gặp 150mg canxi, photpho 6,7mg, caroten 3,96mg cùng 18 loại axit amin, các chất khoáng khác như sắt, kẽm, phốt pho và vitamin B2. Đặc biệt, nếu so sánh với rau bina cùng đậu nành thì hàm lượng sắt của kỷ tử lớn hơn rất nhiều, điều này cũng tương tự khi so sánh hàm lượng beta-caroten của kỷ tử với cà rốt.

Những tác dụng của Kỷ tử đối với sức khỏe

Tăng cường đề kháng

Hoạt chất lysozyme được tìm thấy trong kỷ tử là một loại enzyme tiêu hóa có khả năng phòng ngừa sự xâm nhập và gây bệnh của vi khuẩn, tăng cường sức đề kháng và hạn chế những ảnh hưởng tiêu cực do thay đổi thời tiết tác động lên cơ thể.

Tăng cường sinh lý nam tự nhiên

Một công dụng hữu hiệu của kỷ tử đó là tăng cường sinh lý nam tự nhiên, kích thích ham muốn, tăng cường nồng độ hormone testosterone. Kỷ tử cũng giúp cải thiện chất lượng tinh trùng, chứng cương dương và xuất tinh sớm ở nam giới.

Cải thiện trí nhớ

Kỷ tử chứa nhiều vitamin và chất khoáng giúp tinh thần minh mẫn. Chất betain trong kỷ tử khi vào trong cơ thể chuyển đổi thành cholin giúp tăng cường và phục hồi trí nhớ. Do vậy, nếu dùng trà kỷ tử thường xuyên một trong những cách cải thiện trí nhớ rất tốt cho người già..

Hỗ trợ giảm cân tự nhiên

Hỗ trợ giảm cân cũng là một trong những tác dụng của kỷ tử bạn nên tham khảo. Nguyên nhân là vì loại quả này chứa ít calo nhưng lại dồi dào vitamin A, C và các chất dinh dưỡng. Đặc biệt nó lại có hàm lượng đường thấp, không gây mệt mỏi, nhiều chất xơ có thể hỗ trợ đắc lực cho quá trình giảm cân của bạn.

Cải thiện chức năng gan

Betaine hydrochloride chứa trong kỷ tử có khả năng làm tăng hàm lượng phospholipid trong gan và huyết thanh, qua đó giúp bảo vệ lá gan trước những tác nhân gây bệnh. Ngoài có lợi cho gan, kỷ tử còn rất tốt cho thận nhờ tham gia vào quá trình đào thải độc tố, loại bỏ các kim loại nặng ở thận ra khỏi cơ thể.

Tăng cường chức năng thị giác

Theo nghiên cứu của Đại học Trung Hoa (Hồng Kông) và Đại học John Johns Hopkins (Baltimore), kỷ tử còn cung cấp một loại hoạt chất có tên là zeaxanthin với công dụng chống oxy hóa rất tốt giúp tăng cường thị lực.

Do đó những người cao tuổi nếu đang gặp phải các triệu chứng của bệnh thoái hóa điểm vàng gây suy giảm thị lực thì hãy sử dụng kỷ tử để cải thiện thị giác. Một ưu điểm khác của zeaxanthin đó là có tác dụng bảo vệ mắt khỏi những tổn thương do các gốc tự do và tia cực tím gây ra.

Làm đẹp da

Với hàm lượng lớn các chất như beta-carotene và vitamin C, kỷ tử là nguyên liệu được ưa chuộng trong việc chăm sóc da, cải thiện sắc tố da, giúp da luôn mịn màng và trắng sáng hơn. Thậm chí nếu bạn đang bị những đốm mụn ghé thăm thì hãy cân nhắc sử dụng kỷ tử để điều trị mụn nhờ công dụng kháng viêm hiệu quả của loại quả này.

=========

Trên đây là những kiến thức về tác dụng của Kỷ tử. Đây cũng là thành phần chính trong sản phẩm NEO 19 dành cho người hay quên, mệt mỏi, đau đầu, mất ngủ. Sản phẩm do Viện Y học Bản địa Việt Nam nghiên cứu phát triển.