Cây thiên môn – Đặc điểm, công dụng và một số bài thuốc

Cây thiên môn (còn gọi cây thiên môn đông, thiên môn chùm) được biết đến là một vị thuốc quý với nhiều bài thuốc được lưu truyền trong dân gian.

Cây thiên môn đông là cây gì? Đặc điểm cây thiên môn đông

Cây thiên môn là loài thực vật dạng bụi beo, sống nhiều năm, cao từ 1.2 – 1.5m, cành hình trụ, có gai cong, mọc xoắn vào nhau thành từng bụi dày.
Cây thiên môn thường được trồng với mục đích làm cảnh, thuốc chữa bệnh và hàng rào quanh nhà.

Rễ cây thiên môn là bộ phận được sử dụng làm thuốc. Các rễ cây được lựa chọn phải cứng, mịn, mập, chắc, bên ngoài phải có màu trắng vàng. Rễ cây được thu hoạch vào tháng 10 – 12 khi cây được 2 năm tuổi trở lên.

Tác dụng của thiên môn đông:

Rễ cây thiên môn đông có vị ngọt, đắng, tính hàn, không có độc, được quy vào kinh Phế và Thận. Rễ cây chứa nhiều thành phần hóa học tốt cho sức khỏe như beta-sitosterol 5, 5-methoxymethyl furfural, yamogenin, valine, tyrosine, methionine, sucrose, acid amin, rhamnose, xylose, glucose, sarsasapogenin, asparagine, … có tác dụng trong điều trị các bệnh lý sau:

• Theo Y Học Cổ Truyền:

Công dụng của thiên môn đông là lợi tiểu, khu hàn nhiệt, dưỡng cơ bì, bổ ngũ lao, khử nhiệt trúng phong, nhuận ngũ tạng, thất thương, thông thận khí, ích bì phu nên được sử dụng để bồi bổ sức khỏe, điều trị suy nhược cơ thể cho người cao tuổi, người gầy ốm, người gầy ốm, trị các bệnh về thận hay đường hô hấp như: ho lao, lao phổi, ho ra máu, hen suyễn, …

• Theo Y Học Hiện Đại:

Rễ thiên môn đông có tác dụng ức chế khối u, kháng khuẩn ức chế khối u, điều trị bệnh tụ cầu vàng hay trực khuẩn bạch hầu, diệt ấu trùng muỗi và ruồi, cường tráng, lợi tiểu, giảm ho và thông tiện.

Một số bài thuốc đông y với Thiên môn:

Thuốc bổ toàn thân, bổ tinh khí

– Nguyên liệu: Nhân sâm 4 – 8g, thiên môn 10 – 20g, thục địa 10 – 20g

– Cách làm: Cho tất cả các nguyên liệu vào cùng lúc rồi mang đi sắc nước uống.

Đây cũng là bài thuốc cổ phương được các nhà khoa học của Viện Nghiên cứu Thực phẩm Chức năng (R.I.F.F) áp dụng trong sản phẩm đông trùng hạ thảo Thiên Địa Nhân, giúp bồi bổ sức khỏe, tăng cường sức đề kháng cho người mới ốm dậy, người cao tuổi,.

Trị đau nhức bằng Thiên môn đông

– Nguyên liệu: một lượng thiên môn đông vừa đủ

– Cách làm và liều dùng: Tán dược liệu thành bột mịn. Mỗi lần dùng 1 thìa uống cùng với rượu. Ngày dùng 3 lần cho đến khi khỏi.

Trị ho, khạc nhiều đờm, miệng khô, khát nhiều.

– Nguyên liệu: lượng vừa đủ để thu được 7 chén nước cốt, 7 chén rượu, 1 chén mạch nha, tử uyển 160g

– Cách làm và liều dùng: thiên môn để sống mang đi giã để vắt được 7 chén cốt. Cho nước cốt thiên môn, 7 chén rượu, 1 chén mạch nha, tử uyển vào nồi đồng hoặc nồi sành. Đun trên lửa nhỏ, nấu thành cao đặc. Ngày dùng 3 lần, mỗi lần uống một lượng to bằng quả táo.